Op internationale vrouwendag is er een nieuw onderzoek gepubliceerd van het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP) met als titel: Lekker vrij?
“Vrije tijd, betaalde arbeid en zorg zijn in het dagelijks leven voor veel mensen niet zo strikt gescheiden als in onderzoek en beleid wordt aangenomen. Dat lijkt in het bijzonder voor vrouwen het geval te zijn. Internationaal onderzoek wijst op het bestaan van een ‘triple shift’ voor vrouwen: naast hun betaalde werk buitenshuis en onbetaald werk thuis (eerste en tweede shift) zou de vrije tijd van vrouwen veel meer dan die van mannen in het teken staan van zorg voor het emotioneel welzijn van kinderen, familieleden en vrienden. Ook is er in eerder onderzoek op gewezen dat de vrije tijd van vrouwen meer versnipperd is en dat ze die vaker doorbrengen in aanwezigheid van kinderen…..” “We gaan na of eventuele verschillen een verklaring kunnen bieden voor het feit dat vrouwen vaker tijdsdruk ervaren en doorgaans in deeltijd willen werken, ook als ze geen jonge kinderen hebben.”
Bron: Lekker vrij
Dit is voor mij weer een mooie bevestiging dat er wezenlijke verschillen bestaan tussen mannen en vrouwen en hun balanservaring tussen werk en privé. Dit is overigens volgens mij alleen voor mannen een nieuwsfeit. Voor vrouwen is dit slechts een bevestiging van wat ze dagelijks meemaken.
In dit onderzoek komt naar voren dat mannen en vrouwen bijna evenveel vrije tijd hebben. Dit geldt ook wanneer mannen fulltime werken en vrouwen parttime, omdat vrouwen in die situatie meer zorgtaken en huishoudelijke taken op zich nemen. Volgens dit onderzoek hebben mannen en vrouwen gemiddeld per week zo rond de 40 uur aan vrije tijd. Het verschil zit in de beleving van deze vrije tijd. Vrouwen blijken namelijk last te hebben van een “third shift”. Naast betaald werken buitenhuis en onbetaald werken binnenshuis voelen zij zich verantwoordelijk voor het welzijn van hun geliefden. Vrouwen zijn in hun “vrije tijd” nog steeds bezig hoe het met iedereen gaat, voelen ze zich verantwoordelijk voor hun kinderen, partner, ouders, vriendinnen etc. Mannen zijn vrij en laden zich in die uren op.
Voor vrouwen blijven er dus minder uren over. Door het gevoel verantwoordelijk te zijn voor het emotionele welzijn van geliefden, ervaren vrouwen dat ze tijdens deze uren nog steeds “in functie zijn”. Deze vrije tijd wordt niet als vrij ervaren. Dit kom ik ook in mijn coachingspraktijk voortdurend tegen. Veel vrouwen voelen zich pas “vrij” wanneer ze daadwerkelijk weg gaan van huis, waar alle zorgtaken liggen. Of hebben pas “vrij” als alle klussen in huis gedaan zijn en de kinderen op bed liggen en ze het gevoel hebben dat voor die dag alles klaar is.
Hoe kun je er nu voor zorgen dat je meer vrije tijd ervaart?
Tip 1:
Word je bewust van jouw patroon: Hoe ga jij om met jouw “’third shift”? Ben je iemand die letterlijk de hele avond nog aan het zorgen is? Breng jij bijvoorbeeld de kinderen altijd naar bed? Voel jij je verantwoordelijk voor een opgeruimd huis? Ben je tussen jouw activiteiten door en ’s avonds met facebook bezig omdat je niets wilt missen en vooral anderen niet het gevoel wilt geven, dat je geen aandacht voor ze hebt? Ben je in gedachten bezig met je kinderen, partner, vriendinnen terwijl je tv aan het kijken bent? Ben jij iemand die alleen maar ontspanning kan voelen zodra je de deur uitgaat? Je kunt pas iets veranderen als je je bewust bent van jouw gedrag.
Tip 2:
Bekijk dit gedrag objectief: De volgende stap in gedragsverandering is dat je dit patroon objectief bekijkt. Objectief betekent zonder oordeel of veroordeling van jezelf. Je hebt nu zicht op hoe jij een groot deel van jouw vrije tijd indeelt. Hoe is die verdeling? Hoeveel uur van die 40 uur ben je kwijt aan jouw “third shift”. Hoeveel uur blijft er over voor ontspanning? Laad je genoeg op van tv-kijken? Van facebook? Of is iets toch een taak geworden? Stel jezelf vragen bij jouw vanzelfsprekende gedrag. Doe je nog genoeg dingen om op te laden in die vrije tijd? Ja, mooi dan ervaar je waarschijnlijk nog voldoende balans. Zo neen, dan wordt het tijd om iets te gaan veranderen.
Tip 3:
Maak vrije tijd Kijk eens kritisch naar jouw activiteiten en de hoeveelheid tijd die je ermee kwijt bent. Kun je dit veranderen en wat zou een eerste stapje kunnen zijn? Wanneer je dit moeilijk vindt, vraag dan iemand anders om met je mee te denken.
Tip 4:
Laad bewust op in je vrije tijd Wat moet jij doen om echt op te laden? Plan dit in! Sommige vrouwen weten niet meer zo goed wat ze moeten doen op weer energie te krijgen. Geldt dit ook voor jou? Stel je zelf dan eens de volgende vraag: Stel dat je vanaf morgen standaard 2 uur meer de tijd krijgt, een dag bestaat voortaan uit 26 uur. Wat zou je dan direct doen met die tijd? Schrijf dit even op, wat komt er spontaan op?
Dit zijn doorgaans de dingen waar je van oplaadt. Staan er “werken en huishoudelijke taken” bij. Dat is vaak je plichtsgevoel, die mag je schrappen.
Vrouwen vragen mij vaak om begeleiding omdat ze het moeilijk vinden om bovenstaande stappen alleen te maken. Het is ook moeilijk is om eigen gedrag zo onder de loep te leggen. Vandaar dat ik je nog even wil wijzen op mijn balansavond, dan komt dit thema ook aan bod.